Gastblog van José Baars, geschreven in de rubriek ‘Monnikenwerk’ van de Provinciale Zeeuwse Courant. José Baars schrijft wekelijks over religie en kerken in Zeeland. Kijk voor haar blog op pzc.nl/monnikenwerk.

Onze jongste zoon sport weer en dat mag wel in de krant. Hij maakt het zich lastig door zijn spieren te ontwikkelen en conditie te verbeteren. Na een eerste krachttraining had hij armen als vogels vlerkjes na de wintertrek. Spierpijn is een last, maar na een aantal keren sporten is er een kantelpunt. Er wordt gesport alsof het een lieve lust is. Een nieuw begin. Is dat niet alsof het gaat over carnaval, vastentijd en Pasen? 

Tot komende dinsdagavond beleeft het carnaval zijn voorlopige hoogtepunt. Het feest waarin feestvierders de wereld op z’n kop zetten, is de opmaat naar veertigdagen– of vastentijd, de periode tot Pasen. Even bijzonderheden googelen: Op de site van EO Visie lees ik dat de veertigdagentijd zesenveertig dagen duurt, ik had ze nooit geteld. Het komt doordat christenen niet op zondag vasten en de vastentijd zes zondagen heeft. Het getal veertig komt in Bijbelverhalen vaak voor. Van Noach die veertig dagen wacht tot hij uit zijn boot stapt tot Jezus die zich veertig dagen terugtrekt in de woestijn. Hij worstelt met zijn roeping en uiteindelijk staat hem alles helder voor de geest en begint hij zijn publieke optreden. Het zal niet verrassen, de clou is dat er na een periode van veertig dagen of soms jaren een nieuw begin kan worden gemaakt. Met God natuurlijk, het zijn wel Bijbelverhalen hè. En wonderlijke. Alsof opnieuw beginnen in het echte leven zo makkelijk is.  

Bij sporten betekent spierpijn offers brengen maar voor jonge doorzetters met als zegen een mooi lijf en goede conditie. Sommige mensen ontzeggen zich iets tijdens de vastentijd: alcohol of social media bijvoorbeeld. Het offer van het afzien van iets – letterlijk of figuurlijk – maakt volgens het ideaalplaatje ruimte voor wat anders. Je kunt aandacht van jezelf naar een ander te verleggen of je spirituele uithoudingsvermogen trainen. Alleen al in Middelburg zijn daar verschillende mogelijkheden voor. Ik noem er twee die mij opvallen. 

In de nieuwsbrief van Stadsklooster staat een aankondiging van Lectio Divina. Op de vrijdagen vanaf 8 maart (begin 19.30 uur) zijn mensen in het Simpelhuys welkom voor kennismaking met een manier van Bijbellezen die sinds de zesde eeuw vooral in kloosters is beoefend. Achtereenvolgens wordt er een stukje Bijbel gelezen, gemediteerd, gebeden en aanschouwd. In het aanschouwen zit de kern, want het gaat erom dat mensen zich openstellen voor wat de tekst – of voor gelovigen God, voor anderen het Mysterie – met hen doet. Tussen de Bijbel en wie die leest komt niks anders te staan dan stilte en gebed. Geen uitleg, tekstanalyse of theologische duiding. De ervaring van eeuwen is dat deze wijze van werken van invloed is op het denken én het doen van mensen. In Nederland wordt lectio divina tijdens de veertigdagentijd op veertig plaatsen beoefend waarvan dus één in Zeeland. Er is voor mensen die liever thuislezen een boek verschenen met veertig (!) oefeningen onder de titel Samen luisteren in de stilte. En in de Nieuwe Kerk in Middelburg zijn op de woensdagavonden vanaf 6 maart vespers. Ook die beginnen om 19.30 uur. Een vesper heeft een eenvoudige opzet met een psalmengebed, een Bijbellezing, zang en muziek. Het stemt me positief dat (protestantse) kerken vijfhonderd jaar na de reformatie monastieke tradities weten te herwaarderen.